Soms zie je al bijna dat ze hun eigen script neerleggen en dat je kunt voorspellen wat er dan gaat gebeuren. Wat zie je dan, wat is de valkuil en wat zie je dan gebeuren?
Dat ze niet in contact staan met hetgeen zich daar afspeelt. Je lijf is een soort radio. Het ontvangt en zendt uit. Het pulseert ook de hele dag. Als we ons zelf onder een elektronenmicroscoop zouden leggen dan zien we dat ons lichaam de hele tijd trilt. Dat betekent dat er informatie in en uitgaat. Dat is je instrument waar je mee kunt waarnemen. Maar dan moet je wel bereid zijn om je daaraan over te geven. Je moet uit je hoofd willen gaan, uit je gedachte, en gewoon echt met je volledige instrument, je volledige lichaam, daar contact mee te maken.
Is dat nou een talent, kun je dat leren?
Ja, sommigen zeggen dat dat een talent is, ik ben ervan overtuigd geraakt dat je 80% van deze vorm kunt leren.
Ik ken uit mijn historie dat je heel veel voelt, maar daar gewoon niet op let. Dus leer je dat af?
In zekere zin denk ik dat we dat als volwassenen hebben afgeleerd. Kinderen hebben de neiging om alles te willen en te kunnen voelen. Alleen kunnen ze het niet structureren, dat is dan het verschil. Volwassenen hebben wel de inhoud maar amper de structuur verloren. Eigenlijk verlies je daarmee een heel groot deel van je waarnemingsvermogen.
Waarom leren we dat kinderen af?
Omdat wij het als volwassenen heel lastig vinden om tot het puntje te gaan als het over gevoelens gaat.
Ja, dat is mijn aanname ook. Als je tegen iemand zegt volgens mij is dat dit en dit bij je, dan zegt die meestal nee.
Zelfs mensen die daar zeer goed in getraind zijn zullen het nog steeds heel lastig vinden, omdat het uiteindelijk gaat om contact te maken met je lichaam. En heel veel mensen, zelfs trainers, coaches en therapeuten, zijn eigenlijk volledig weg van het lichaam.
Het is een problematische trend, omdat ik van mening ben dat daardoor ook heel veel pathalogieën zijn ontstaan.
De waarde van bezieling
Ik kan me voorstellen dat bezieling in bedrijven verdwijnt als een leider die een bedrijf leidinggeeft niet in zijn lijf zit, niet voelt.
Vaak zien we dat natuurlijk ook. Dezelfde uitzondering op de regel, maar over het algemeen zien we bij leiders die niet in hun lijf zitten dat die ook de volgers gaan verliezen.
Dan zakt hun bedrijf terug naar middelmatigheid.
Of wordt er gewoon technocratisch leiderschap onderhouden.
Gewetensvraag voor bedrijfsleiders: wanneer weet je dat in deze valkuil stapt?
Op het moment dat je niet je eigen lijf kunt voelen.
En de volgende halte is dat mensen afhaken.
Ja, tuurlijk.
Het is wel een mooie zin: niet je eigen lijf voelen. Hoe zou iemand weten of hij zijn lijf voelt of niet?
Zoals wij nu hier zitten kan ik nog steeds mijn eigen lijf voelen, ik ben in mijn lijf. Ik ben in contact, ik ervaar wat ik hier voel op het moment dat we met elkaar in communicatie zijn. Op het moment dat ik uit communicatie zou gaan, betekent het dat ik alleen dit nog heb. Niet dat dat erg is, want het is een onvolledige vorm van communiceren.
Is dat nou een globale trend, dat mensen uit hun lijf gaan? Als ik kijk naar de Westerse wereld zie ik dat wel veel.
Naarmate je in culturen de rationalisatie als een hogere vorm van ontwikkeling ziet, dan zie je dat mensen verdwijnen uit hun lijf.
Met rationalisatie bedoel je het rationeel denken of is het een ander iets?
Ja het is een complex fenomeen maar laten we het gewoon vereenvoudigen tot het denken, zeg maar.
Dus zodra mensen vooral gaan denken is het risico dat ze uit hun lichaam verdwijnen. In andere culturen zoals in India merk ik soms, heel fijn, dat mensen in hun lijf zitten. En ook dat wat hun overkomt en hoe ernstig de armoede ook is, ze blijven. Je kunt echt contact hebben met ze. Hoe komt het dat zij dat doen, heb je daar een idee over?
Laat ik het voorzichtigheidshalve zo zeggen: in meer primaire culturen is er een groter contact met de dood.
Dus dat zou ook voor Afrika gelden, bijvoorbeeld.
Ja, maar ook Azië. Mensen die op het land leven in Azië die zijn hier ook niet mee bezig, die zijn in hun lijf en zijn de dingen aan het doen waar ze mee aan de slag zijn.
De dood en het lijf
Als je de dood omarmt kun je meer in je lijf zitten?
Dat is één van mijn stelregels inderdaad.
Dat thema ken ik persoonlijk goed. Het is waarschijnlijk heel complex, maar als iemand de dood niet omarmt, waarom vertrekt die dan uit zijn lijf?
Omdat elk moment de dood aan de deur kan kloppen. Juist dan.
Juist dan. En als je de dood voelt kun je daarbij zijn?
Ja. Ik heb één ding geleerd en eigenlijk wist ik dat als kind al. Alleen kon ik het toen nog geen structuur geven. De dood is eigenlijk een grote vriend voor de mensheid.
Dat is heel interessant en hoe anders dan andere mensen ertegen aan kijken.
We hebben natuurlijk door christelijke tradities en de ontwikkeling hier, met name bij het protestantisme, echt geleerd de dood buiten de deur te houden.
Hoe maak je de dood jouw vriend?
Net als de geboorte je vriend is, en het leven je vriend is. Het is een deel van jou, het zit in je systeem. Ik vind het ook altijd wel apart dat op het moment dat het over geboorte en leven gaat iedereen altijd volledig in een soort euforie komt. Dat er gezegd of gedacht wordt: We moeten volledig leven, de geboorte is zo mooi! De dood ook heel erg mooi.
Dus je zou ook bezig moeten zijn met hoe wil je doodgaan.
Ja, ik zeg ook wel als je goed wilt leven moet je eigenlijk weten hoe je dood moet gaan. Er is overigens ook een hele mooie Japanse uitspraak die hier erg op lijkt. ‘Het leven kun je pas aanvaarden door de dood’.
Wil je Hilbrand ontmoeten en aan het werk zien?
Kom dan zondag 5 mei 2019 naar Voetstappen in het Veld.